صیادی که صید نکرد

مهدی صالحی

لبخند سبز - چهل و سومین جشنواره فیلم فجر در سالن کاخ جشنواره با فیلم صیاد ساخته جواد افشار  شروع به کار کرد.

این اثر که در ژانر دفاع مقدس و با هنرنمایی علی سرابی نقش شهید صیاد شیرازی و مارال بنی‌آدم در نقش همسر او هومن برق‌نورد در نقش بنی صدر و همچنین با حضور نادر سلیمانی، محمدرضا هدایتی، ایوب آقاخانی، خیام وقار کاشانی، حامد شیخی و رز رضوی به بخشهایی از زندگی شهید صیاد شیرازی از سال 1358 که در کردستان و کرمانشاه به دفاع از مردم مظلوم این منطقه در برابر گروهک ها که هدفشان تجزیه است تا آذر ماه سال 1360 و آزاد سازی بستان در عملیات طریق القدس که اولین عملیات مشترک سپاه و ارتش است، می‌پردازد.

جواد افشار که پیش از این با ساخت سریال گاندو در تلویزیون توانسته بود مهارت و تخصص خود را نمایان کند در این فیلم سینمایی با پرداختن به زندگی نامه و اتفاقات آن سالها نشان داد که همچنان دغدغه نمایش جان فشانی های افرادی را دارد که برای حفظ این مرز و بوم شب و روز تلاش می‌کنند که این دیدگاه در نوع خود قابل تقدیر است اما در این اثر به دلیل تلاش برای وقایع گوناگون و عدم تمرکز بر روی یک واقعه و یا یک برهه زمانی خاص روایت و توالی داستانی از مدار خارج گردیده و به نوعی سردرگمی بدل شده است.

بازیگران هم به دلیل این تعدد روایت ها نتوانسته اند به خوبی نقش آفرینی و شخصیت پردازی نمایند به حدی که اکثر بازیگران کلیشه ای به نظر می‌رسند البته نباید از بازی خوب و قابل قبول نادر سلیمانی به راحتی گذشت از طرف دیگر در فیلمنامه به جای پرداختن به وجه های انسانی و معرفتی این شهید بزرگوار بیشتر او را یک نظامی خشک و دارای مقررات نشان داد که قطعاً برای هدایت و رهبری گروهی و راندن دشمن لازم است که در صحنه آخر صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمین وقت ارتش همانند یک ناجی آمریکایی عمل می‌کند که این حرکت از جذابیت فیلم کاسته است.

طراحی لباس، صحنه و انتخاب مکان های فیلم برداری (لوکیشن) جالب، جذاب و بدیع بود ولی در صحنه های جنگ ضعف هایی دیده می‌شود مثلا در صحنه ای دو تیر تفنگ به دیواری که صیاد شیرازی پشت آن سنگر گرفته و دارد اوضاع را رصد می‌نماید برخود می‌کند و بعد از آن یک گلوله خمپاره نیز به همان آجر می‌خورد اما نه صیاد صید کمله ها می‌شود و نه آجر ویران می‌گردد بماند که نحوه برخورد و جای گلوله ها به وضوح کارتونی بود.

تصویربرداری فیلم به خوبی توانسته است فضای دوران دفاع مقدس را بازسازی کند. استفاده از نورپردازی طبیعی و رنگ‌های خاکی و تیره، حس واقع‌گرایانه‌ای به فیلم بخشیده است البته قاب بندی نماها مخصوصا نمای نزدیک به حدی بزرگ بود که معمولا در فیلم های تلویزیونی استفاده می‌شود چرا که اندازه صفحه نمایش در منازل چندین برابر کوچکتر از سینما است پس باید نمای نزدیک درشت تر باشد.

موسیقی متن فیلم تلاش می‌کند تا فضای حماسی و احساسی داستان را تقویت کند، اما گاهی اوقات به دلیل استفاده بیش از حد از تم‌های تکراری، از تأثیرگذاری آن کاسته می‌شود. صداگذاری نیز به طور کلی از اواسط فیلم به بعد مناسب است، اما در برخی صحنه‌ها دیالوگ‌ها به دلیل بلندی صدای پس زمینه به وضوح شنیده نمی‌شوند.

گریم های صورت گرفته در این فیلم بسیار اغراق آمیز و به دور از واقعیت بود و یا اگر بود ترجیح بر این است که این گریم ها به حالاتی از چهره که شناخته شده تر است بپردازد

با این حال، با توجه به کمبود آثار سینمایی درباره شخصیت‌های مهم و تأثیرگذار تاریخ معاصر ایران، وجود چنین فیلم‌هایی حتی با وجود ایرادات، غنیمت و مایه خوشحالی است.