۱۹۶۸: تریلر سیاسی-امنیتی یا سوءاستفاده از تاریخ فوتبال؟
مهدی صالحی
لبخند سبز - فیلم "۱۹۶۸" به کارگردانی امیرمهدی پوروزیری، اثری است که با ادعای پرداختن به یک مقطع تاریخی مهم در تاریخ فوتبال ایران، یعنی مسابقه فینال جام ملتهای آسیا در سال ۱۳۴۷بین ایران و اسرائیل، سعی دارد تا داستانی سیاسی-امنیتی را روایت کند. اما آیا این فیلم توانسته است به وعدههای خود عمل کند و اثری جذاب و تأثیرگذار خلق کند؟
داستان و روایت
فیلم "۱۹۶۸" در سال ۱۳۴۷شمسی اتفاق میافتد، زمانی که ایران میزبان مسابقات جام ملتهای آسیا بود و تیم ملی کشورمان در فینال با اسرائیل روبرو شد. این فیلم سعی دارد تا با ترکیب عناصر تاریخی، سیاسی و امنیتی، داستانی هیجانانگیز و معمایی خلق کند. اما مشکل اصلی فیلم از جایی شروع میشود که داستان آن به جای تمرکز بر مسابقه فوتبال، بیشتر به ماجراهای سیاسی و امنیتی اطراف آن میپردازد. این موضوع باعث میشود که فیلم نتواند به خوبی از پتانسیل تاریخی خود استفاده کند و در نهایت، داستانی گیجکننده و نامنسجم ارائه دهد.
ضعف در شخصیتپردازی
یکی از بزرگترین مشکلات "۱۹۶۸"، ضعف در شخصیتپردازی است. شخصیتهای فیلم، از جمله مرتضی (با بازی امیر نوروزی) و الیاس، به اندازهای عمیق و باورپذیر نیستند که بتوان با آنها همذاتپنداری کرد. مرتضی، شخصیت اصلی فیلم، به عنوان یک پلیس منفصل یا بازنشسته معرفی میشود، اما هیچ اطلاعاتی درباره سابقه مبارزاتی یا انگیزههای او ارائه نمیشود. این موضوع باعث میشود که مخاطب نتواند به درستی با شخصیتها ارتباط برقرار کند و در نهایت، فیلم تأثیرگذاری لازم را ندارد.
ریتم و ساختار فیلم
ریتم فیلم نسبتاً تند است و حجم زیاد وقایع و شخصیتهای اضافی باعث میشود که مخاطب فیلم را دنبال کند، اما نه اتفاقات دراماتیک میشوند و نه شخصیتها سمپاتیک. بسیاری از صحنهها و شخصیتها به راحتی قابل حذف یا جابجایی هستند، بدون اینکه به کلیت فیلم صدمهای وارد شود. این موضوع نشان میدهد که فیلمنامه از ضعفهای ساختاری زیادی رنج میبرد و نتوانسته است داستانی منسجم و جذاب ارائه دهد.
بازیها و اجرا
با وجود حضور بازیگران توانمندی مانند امیر نوروزی و امیراحمد قزوینی، بازیها در "۱۹۶۸" به شدت ضعیف هستند. نوروزی، که در سریال "میخواهم زنده بمانم" و فیلم "ماجرای نیمروز" بازیهای درخشانی داشت، در این فیلم با بازیای تخت و یکنواخت مواجه است. این موضوع بیشتر به دلیل ضعف شخصیتپردازی و فیلمنامه است تا تواناییهای بازیگر. سایر بازیگران نیز نتوانستهاند نقشهای خود را به خوبی اجرا کنند و این موضوع به ضعف کلی فیلم دامن زده است.
فیلمبرداری و فضاسازی
فیلمبرداری "۱۹۶۸" در سطح استانداردهای جهانی قرار دارد، اما فضاسازی فیلم به شدت ضعیف است. فیلم در زمستان فیلمبرداری شده است، در حالی که داستان در اردیبهشت ماه اتفاق میافتد. این موضوع باعث میشود که فضای فیلم با واقعیت تاریخی آن همخوانی نداشته باشد. همچنین، طراحی صحنه و لباسها نیز به اندازهای دقیق و باورپذیر نیستند که بتوانند مخاطب را به دنیای فیلم وارد کنند.
"۱۹۶۸" فیلمی است که با ادعای پرداختن به یک مقطع تاریخی مهم در تاریخ فوتبال ایران، سعی دارد تا داستانی سیاسی-امنیتی را روایت کند. اما این فیلم به دلیل ضعف در شخصیتپردازی، فیلمنامه نامنسجم و بازیهای ضعیف، نتوانسته است به وعدههای خود عمل کند. فیلم بیشتر شبیه یک تریلر سیاسی-امنیتی است که از تاریخ فوتبال سوءاستفاده کرده است تا داستانی هیجانانگیز خلق کند، اما در نهایت، اثری گیجکننده و ناموفق ارائه داده است.
با این حال، حضور فیلمهایی مانند "۱۹۶۸" در جشنواره فیلم فجر نشان میدهد که سینمای ایران هنوز هم به دنبال آزمایش و نوآوری است. اما برای موفقیت در این مسیر، فیلمسازان باید به داستانپردازی قوی و شخصیتپردازی عمیق توجه بیشتری داشته باشند.