دست تنها: تلاش ناموفق امیرحسین ثقفی برای بازسازی سینمای کیمیایی

مهدی صالحی

لبخند سبز - فیلم "دست تنها" به کارگردانی امیرحسین ثقفی، هرچند با ایده‌های خوبی برای کارگردانی شروع می‌شود، اما در نهایت نتوانسته به موفقیت دست یابد و به یکی از ضعیف‌ترین آثار این کارگردان تبدیل شده است.

فیلم "دست تنها" داستان قهرمان رنج‌کشیده‌ای را روایت می‌کند که سال‌ها از جوانی‌اش را در زندان سپری کرده و در بازگشت به اجتماع با مشکلات و بی‌اعتمادی‌های فراوانی روبرو می‌شود. او که بر اثر معاشرت طولانی با خلافکاران خشن‌تر و بی‌محاباتر در شکستن اصول انسانی و قانونی شده است، اکنون با تلاش برای بازگشت به جامعه و مواجهه با چالش‌های زندگی، داستانی پر از رفاقت و تلاش را به تصویر می‌کشد. این فیلم با محوریت مناسبات خشن مردانه روایت می‌شود و کاراکتر زن فیلم نقش برجسته‌ای ندارد.

امیرحسین ثقفی، کارگردان فیلم، با آثار قبلی خود نظیر "مرگ کسب و کار من است" و "همان همیشگی"، توانسته بود توجه مخاطبان را جلب کند. اما در "دست تنها"، تلاش او برای تقلید از سینمای کیمیایی و گله به نتیجه نرسیده و فیلم به کاریکاتوری از سینمای این دو فیلمساز تبدیل شده است. ترکیب گروه بازیگران نیز، به جز مجید مظفری، ناموفق بوده و اندک سرمایه‌های فیلم را هدر داده است.

"دست تنها" بیش‌تر به تله‌فیلم یا نیمه‌بلند شباهت دارد و در فضایی متفاوت از زباله‌خانۀ آرادکوه شکل می‌گیرد. چهره‌پردازی و ایفای نقش مجید مظفری خاص بوده و از بازیگری با نیم‌قرن سابقه دور از انتظار نیست. شکیب شجره نیز تیپ‌سازی قابل قبولی داشته، اما نرگس محمدی به همان مدار تکراری خود بازگشته است.

فیلم "دست تنها" در ژانر درام اجتماعی قرار دارد و با محوریت مناسبات خشن مردانه، تلاش می‌کند داستانی از فلاکت آدم‌های سطوح پایین جامعه را به تصویر بکشد. با این حال، فیلم‌نامه در جاهایی کلیشه‌ای است و شخصیت‌ها ابتر می‌مانند. داستان دختر قهرمان و چگونگی رسیدن او به وضعیت کنونی، مبهم می‌ماند و پایان‌بندی فیلم تصنعی و شعاری به نظر می‌رسد.

الگوی قهرمان رنج‌کشیده که در بازگشت به اجتماع با مشکلات روبرو می‌شود، الگوی کمیابی در سینمای ایران و جهان نیست. ثقفی تلاش کرده اثری سرراست‌تر با قدرت جذب بیننده بیشتر بسازد، اما در این راه موفق نبوده است.

فیلم "دست تنها" هرچند با ایده‌های خوبی شروع می‌شود، اما به‌مرور زمان کیفیت خود را از دست می‌دهد و به یکی از ضعیف‌ترین آثار امیرحسین ثقفی تبدیل می‌شود. بازی خوب شکیب شجره و مجید مظفری نیز نتوانسته‌اند فیلم را نجات دهند و داستان پر از ایرادات و کلیشه‌های تکراری است.

امیرحسین ثقفی با فیلم "دست تنها" نتوانسته است انتظارات را برآورده کند و به موفقیت دست یابد. این فیلم با توجه به نقاط ضعف فراوان خود، ارزش چند بار دیدن را ندارد و نمی‌تواند در میان آثار برجسته سینمای ایران جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.