باغ محتشم و عمارت کلاه‌فرنگی؛ نگینی در قلب شهر رشت

ناهید درجاتی

لبخند سبز - شهر رشت، مرکز استان گیلان، همواره به عنوان یکی از مقاصد گردشگر ی محبوب در شمال ایران شناخته می‌شود. این شهر با دارا بودن پیشینه‌ای تاریخی، فرهنگی و طبیعی غنی، سالانه میزبان شمار زیادی از گردشگر ان داخلی و خارجی است. در میان جاذبه‌های متعدد رشت، «باغ محتشم و عمارت کلاه‌فرنگی» جایگاه ویژه‌ای در ذهن و دل شهروندان و بازدیدکنندگان دارد؛ مکانی که تلفیقی از طبیعت، تاریخ و فرهنگ ایرانی را به نمایش می‌گذارد.

باغ محتشم، قدیمی‌ترین پارک شهر رشت، در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار بنیان گذاشته شده و در ابتدا متعلق به خاندان محتشم‌الملک بود. این باغ با مساحتی قابل توجه و پوشش گیاهی چشم‌نواز، از جمله درختان بلند چنار، بلوط و نارون، فضایی آرام و دلپذیر برای استراحت، قدم‌زدن و تأمل فراهم می‌آورد. رودخانه گوهررود از میان این باغ عبور می‌کند و نوای جاری آن، آهنگ دل‌انگیزی برای روح خسته‌ی انسان شهری است.

در بخش جنوبی باغ، عمارت کلاه‌فرنگی قرار دارد؛ بنایی تاریخی با معماری منحصر‌به‌فرد قاجاری که طبقه‌ی بالایی آن به سبک کلاه‌فرنگی ساخته شده و باعث نام‌گذاری خاص آن شده است. این عمارت که از نظر زیبایی‌شناسی و معماری قابل توجه است، هم‌اکنون به عنوان یکی از بناهای ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران شناخته می‌شود. در سال‌های اخیر، این مکان به عنوان مرکز فرهنگی، موزه یا محل برگزاری نمایشگاه‌های هنری مورد استفاده قرار گرفته و نقش مؤثری در ارتقاء فعالیت‌های فرهنگی شهر ایفا می‌کند.

از منظر گردشگر ی شهری، باغ محتشم و عمارت کلاه‌فرنگی نه‌تنها یادآور دوران تاریخی و فرهنگ غنی گیلان هستند، بلکه نشان‌دهنده احترام به طبیعت و حفظ میراث معماری کشور نیز می‌باشند. این مکان، برای عکاسان، هنرمندان، علاقه‌مندان به معماری و حتی خانواده‌هایی که به دنبال فضایی برای تفریح آرام هستند، مقصدی مطلوب است.

در شرایطی که رشد شهرنشینی و توسعه‌ی زیرساخت‌ها گاه موجب فراموشی فضاهای سبز می‌شود، وجود چنین مکان‌هایی در قلب شهر اهمیت فراوانی دارد؛ نه‌تنها از حیث حفظ طبیعت، بلکه به عنوان گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ بومی.

با توجه به موقعیت مکانی مناسب، امکان دسترسی آسان و امکانات رفاهی اطراف، باغ محتشم و عمارت کلاه‌فرنگی یکی از بهترین انتخاب‌ها برای گردش یک‌روزه در رشت است. این جاذبه‌ی دیدنی، نمادی از ارتباط زیبای گذشته با حال، و یادآور ارزش‌هایی است که باید همواره در برنامه‌ریزی شهری و فرهنگی کشور مدنظر قرار گیرد.