«جوکر طبقه ۲۱» این بار با طعم زوج‌بازی+ فیلم

مهدی صالحی

لبخند سبز - برنامه «جوکر طبقه ۲۱» با اجرای احسان علیخانی، به عنوان یکی از محبوب‌ترین رئالیتی‌شوهای ایرانی در پلتفرم فیلیمو، در فصل جدید خود با تغییراتی ساختاری مواجه شده است. مهم‌ترین نوآوری این فصل، حضور زوج‌های خانم و آقا در قالب شرکت‌کنندگان است. این تحول، نه تنها فرمت برنامه را دگرگون کرده، بلکه مباحث گسترده‌ای درباره نقش رسانه در بازنمایی روابط انسانی، تعادل میان سرگرمی و عمق محتوا، و تأثیرات فرهنگی چنین تغییراتی را برانگیخته است. در این نقد، ابعاد مختلف این تغییر، از جمله مزایا، معایب، واکنش مخاطبان، و تأثیرات فنی-تولیدی بررسی می‌شود.

حضور زوج‌ها به برنامه امکان خلق روایت‌های پیچیده‌تر را داده است. پیش از این، رقابت فردی محور اصلی بود، اما اکنون تعاملات دوطرفه شامل همکاری، رقابت درون‌ زوجی، مدیریت اختلافات و موارد دیگر به عنصری کلیدی تبدیل شده است. این تغییر، صحنه‌هایی با کشمکش‌های دراماتیک مانند تضاد منافع بین همکاری و رقابت و لحظات طنز مبتنی بر رابطه شوخی‌های زناشویی خلق کرده که برای مخاطبان جذاب است.

در چالش‌هایی که نیازمند هماهنگی زوج‌هاست، شکست یا موفقیت آن‌ها نه تنها به مهارت فردی، بلکه به هم‌افزایی رابطه وابسته است. این امر عمق روایی برنامه را افزایش می‌دهد.

اضافه شدن بعد خانوادگی و عاطفی، برنامه را از یک رئالیتی‌شوی صرفاً رقابتی به نمایشی چندوجهی تبدیل کرده است. این تغییر، مخاطبان جدیدی نظیر زوج‌های جوان و علاقه‌مندان به مباحث اجتماعی را جذب کرده است. همچنین، نمایش تعاملات واقعی زوج‌ها مانند شوخی‌های روزمره یا اختلاف پیش آمده باعث ایجاد همذات‌پنداری در بینندگان می‌شود.

این تغییر، هویت متمایزی به «جوکر طبقه ۲۱» بخشیده است. پیش از این، برنامه بیشتر شبیه به نسخه‌های کلاسیک جوکر با تمرکز بر طنز فردی بود، اما اکنون با ترکیب رقابت، طنز، و درام رابطه‌ای، به فرمتی منحصربه‌فرد دست یافته است. این نوآوری می‌تواند الهام‌بخش تولیدات آینده در صنعت رسانه ایران باشد.

تغییرات ساختاری، الزامات فنی جدیدی را به همراه داشته است:

طراحی دکور و لباس: استفاده از رنگ‌های گرم و المان‌های خانوادگی در دکور، فضایی هماهنگ با مفهوم زوج‌ها ایجاد کرده است.

نورپردازی و تدوین: نورپردازی نرم در صحنه‌های عاطفی و تدوین پویا در صحنه‌های رقابتی، به تفکیک لحظات مختلف کمک می‌کند.

میکس صدا: تقویت دیالوگ‌ها و کاهش صداهای محیطی(نوفه ها)، انتقال احساسات را بهبود بخشیده است.

یکی از انتقادات اصلی، تضعیف روحیه رقابتی است که پیش‌تر جوهره برنامه بود. در برخی قسمت‌ها، همکاری اجباری زوج‌ها باعث شده است تا استراتژی‌های فردی و خلاقیت‌های انفرادی تحت الشعاع قرار گیرد. این امر ممکن است برای مخاطبان قدیمی که به «جوکر» به عنوان نمایشی از شهامت فردی می‌نگریستند، ناخوشایند باشد.

گرچه ترکیب طنز و درام، رابطه‌ای جذاب است، اما در مواردی عدم تعادل محسوس است. برای مثال، صحنه‌هایی که به اختلافات زوج‌ها می‌پردازند، ممکن است به جای ایجاد طنز، حس ناراحتی یا سنگینی ایجاد کنند. این امر نیازمند نویسندگی هوشمندانه‌تر و مدیریت زمان دقیق‌تر است.

بر اساس نظرسنجی‌های غیررسمی و تحلیل نظرات در شبکه‌های اجتماعی، حدود ۴۰٪ از مخاطبان قدیمی، تغییرات را ناموفق می‌دانند و معتقدند برنامه از هویت اصلی خود فاصله گرفته است. در مقابل، ۶۰٪ از مخاطبان جدید (به ویژه زنان و زوج‌ها) این فصل را جذاب‌تر ارزیابی کرده‌اند. این شکاف نشان می‌دهد برنامه در حفظ وفاداری مخاطبان پیشین با چالش مواجه است.

از دیگر انتقادهایی که می‌توان به جوکر داشت حضور اکبر عبدی با پوشش زنانه است این هنرمند توانا که اولین بار در فیلم آدم برفی چنین نقشی را بازی کرد و بعد ها در فیلم های دیگر هم تکرار نمود همگی در راستای داستان و کمک به پیشبرد آن بودند ولی در این برنامه نه تنها در راستای برنامه که ایجاد لحظات شاد و کمیک است نبود بلکه تنها هدف آن ایجاد شوخی سطحی و دم دستی است تا بیننده و مهمتر از آن مسابقه دهنده را بخنداند اما به چه قیمتی ؛ این مورد نشان می‌دهد که برنامه گاهی به جای توسعه طنز مبتنی بر کار تیمی، به فردیت اجراکنندگان متکی است به نحوی که حتی هم تیمی مجید مظفری که دخترش استاز این موضوع بی اطلاع است.

دکور این فصل، با ترکیب المان‌های مدرن مانند نورهای نئون و سنتی مثل مبلمان چوبی، نمادی از تلفیق فردیت و جمع گرایی است.

طراحی لباس نیز متناسب با شخصیت هر زوج مانند استایل رسمی برای زوج‌های مسنتر انجام شده که به باورپذیری رابطه کمک می‌کند.

استفاده از نورهای سرد در صحنه‌های رقابتی نماد رقابت و هیجان و نورهای گرم در صحنه‌های گفتگوهای زوج‌ها نماد صمیمیت به تفکیک مؤثر ژانرها کمک کرده است. همچنین، پالت رنگی غالباً قرمز و نارنجی، حس انرژی و گرمای رابطه را تقویت می‌کند.

تدوین پویا با تمرکز بر نماهای نزدیک از چهره شرکت‌کنندگان در لحظات احساسی، انتقال عواطف را تسهیل می‌کند. با این حال، گاهی افراط در استفاده از جلوه‌های صوتی مانند خنده‌های مصنوعی حس طبیعی بودن را کاهش می‌دهد.

حضور زوج‌ها در «جوکر طبقه ۲۱» را می‌توان بازتابی از تحولات جامعه ایران در بازتعریف نقش خانواده و روابط زناشویی دانست. برنامه با نمایش زوج‌هایی از نسل‌ها و فرهنگ‌های مختلف مانند زوج‌های سنتی در مقابل مدرن به گفت‌وگوی بین‌نسلی دامن می‌زند. همچنین، نمایش زنان نه به عنوان همراهان منفعل، بلکه به عنوان شرکای فعال در رقابت، بازنمایی مثبتی از جایگاه اجتماعی آنان ارائه می‌دهد.

حضور زوج‌ها بدون شک جرأت‌آفرین و نوآورانه است و نشان می‌دهد تیم تولید تمایل دارد از قالب‌های تکراری فاصله بگیرد. با این حال، برنامه برای تثبیت این تغییرات نیازمند:

1- تعادل بخشی بین رقابت و همکاری زوج ها مانند معرفی چالش‌های ترکیبی فردی-تیمی

2- کاهش اتکا به طنزهای کلیشه‌ای و توسعه طنز مبتنی بر موقعیت‌های هوشمندانه.

3- گفت‌وگوی مستمر با مخاطبان از طریق نظرسنجی‌ها و تحلیل بازخوردها برای تعدیل فرمت.

اگر «جوکر طبقه ۲۱» بتواند میان نوآوری و وفاداری به مخاطبان قدیمی توازن ایجاد کند، می‌تواند به الگویی برای برنامه‌های ترکیبی رقابتی-خانوادگی در رسانه ایران تبدیل شود. این تغییر، نه تنها یک تجربه تلویزیونی، بلکه آزمایشگاهی اجتماعی است که ظرفیت بررسی دینامیک روابط انسانی در قالب سرگرمی را دارد.

برای دیدن بخشهایی از جوکر به صفحات پایگاه خبری لبخند سبز در آپارات ، نماشا  و وییسگون مراجعه کنید