چشمه نوپلکس قزوین جایی که اسفندیار روئین تن شد

مرضیه حمیدی مجد

لبخند سبز - روستای زرگر، روستایی است در ۱۰۰ کیلومتری غرب تهران، در شهرستان آبیک استان قزوین. این روستا دارای تاریخی کهن بوده و داستان های جذاب و شگفت انگیزی را نیز به خود اختصاص داده است. افسانه ها می‌گوید مردم روستای زرگر از بقایای کولی های اروپا هستند، اما چون ماهیت این افسانه ها روشن نیست، زرگرها خودشان را ایرانی می‌دانند؛ هرچند به زبان رومانو سخن می‌گویند. وقتی زرگرها به زبان رومانو با هم حرف می‌زنند فردی که شنونده است، حتی کلمات را هم تشخیص نمی‌دهد، چه رسد به معنی شان؛ اما اینها که مردمی با محبت مردمان ایل اند، سرعت حرف زدنشان را کم و شمرده شمرده کلمات را ادا می‌کنند تا غیر رومانوها هم چیزی بفهمند.

مردم این روستا عاشق ایرانند، قدشان بلند است و مهربانی‌شان همچون محبت مردم ایل به مهمان‌ها. هم ‌ایرانی‌اند هم اروپایی، هم فارسی می‌دانند هم ترکی؛ صورتشان هم شبیه آریایی‌هاست، هم شبیه گلادیاتورها و وایکینگ‌ها.

مردم زرگر انسان هایی فوق العاده مهربان و باصفا بوده و از کوچک تا بزرگ، به دانایی شهرت دارند. کارشان دامداری و کشاورزی؛ به سبک همه روستاییان، مرغ و خروس و غاز هم نگه می‌دارند؛ بعضی زن‌ها که هنرمندتر از دیگرانند نیز خودشان نان می‌پزند و در مشک، دوغ و کره می‌گیرند و پنیر و ماست می‌بندند. در میان مردم رومانی ایران، زن، جایگاه ویژه ای داشته و آنها زنان و دختران را شایسته تکریم و احترام می‌دانند، به گونه ای که زن برای آنها حکم ملکه خانه را دارد.

برخلاف ایرانی ها که اهل تعارفات زیاد هستند. رومانی ها علاقه ای به تعارف و تمجید بیش از حد نداشته و مردمانی رک گو و صریح هستند. در معماری خانه های اهالی روستای زرگر، حیاط، حصار و دیوار جایگاهی ندارد و در واقع حیاط بخشی از خانه بوده که بین دیگران مشترک است و برای هیچ خانه ای سهم جداگانه ای تعیین نشده و این موضوع می‌تواند، نمونه ای از زندگی اروپایی باشد.

چشمه‌ای به نام نوپلکس (noplex) در کنار این روستا قرار دارد که اهالی منطقه بر این باور هستند که اسفندیار شاهنامه در این چشمه رویین‌تن شده‌است. در این افسانه گفته شده چون اسفندیار چشمانش را در زمان غسل بسته بوده، از آن ناحیه آسیب‌پذیر شد و در نهایت در جنگ با رستم و به دلیل کمک و حمایت‌های سیمرغ از رستم مغلوب شده و شکست خورد.

چشمه ای اساطیری که اسفندیار در آن رویین‌تن شده‌است.

نام این چشمه از ریشه ای یونانی (رومی) گرفته شده‌است که ترکیب دو کلمه انسان و شکست ناپذیر است. برخی گفته‌اند که اول کلمه به معنای نه و باقی آن به معنای شکست است یعنی کسی که شکست نمی‌خورد یا «شکست ناپذیر». کلمه ای مشابه به این کلمه در استراتژِ‌های جنگی در میان رومیان رواج داشت که سربازان با سپرهای آهنین در کنار هم قرار می‌گرفتند و به این ترتیب هیچ سلاحی بر آنان کارگر نمی‌افتاد و به همین دلیل به نوعی شکست ناپذیر خوانده می‌شدند. برخی از واژه شناسان هم «نو» اول را برگرفته از Human به معنای انسان و باقی را به منای مقاوم می‌دانند که به معنای انسان مقاوم در مقابل هر گزند و آسیب است.