جنگل فندقلو اردبیل، بهشت گمشده طبیعت ایران

فاطمه شمشیرگران

لبخند سبز - جنگل فندقلو در استان اردبیل، یکی از بی‌نظیرترین جاذبه‌های طبیعی ایران محسوب می‌شود که با دشت‌های پهناور بابونه، درختان سرسبز فندق و هوای مطبوعش، هر ساله هزاران گردشگر را به سوی خود جذب می‌کند. این جنگل که بخشی از جنگل‌های هیرکانی است، با قدمتی حدود ۲۵تا ۵۰میلیون سال، یکی از قدیمی‌ترین جنگل‌های جهان به شمار می‌رود و در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در این مقاله، به معرفی جامع این جنگل پرداخته و جنبه‌های مختلف آن را بررسی می‌کنیم.

 موقعیت و دسترسی

جنگل فندقلو در ۱۰کیلومتری جنوب شهرستان نمین و در ۳۰کیلومتری اردبیل واقع شده است. این جنگل از سمت شرق به خانقاه علیا، از غرب به روستای حور، از شمال به جاده اردبیل آستارا و از جنوب به کوه خان بلاغی محدود می‌شود. مساحت آن حدود 16 هزارهکتار است که تنها یک چهارم آن پوشیده از جنگل و مابقی مرتع و دشت است. برای دسترسی به این جنگل، چند مسیر وجود دارد:

 مسیر گردنه حیران: از جاده آستارا به سمت اردبیل، ۲۰۰متر قبل از تونل حیران، یک جاده فرعی به سمت راست وجود دارد که پس از طی حدود یک کیلومتر به دوراهی می‌رسد. جاده سمت چپ، به ایستگاه تله‌کابین و سپس جنگل فندقلو منتهی می‌شود.

 مسیر اردبیل: از سه راهی جاده اردبیل آستارا، نزدیک شهر نمین، باید به سمت روستای دودران رفت و پس از عبور از خانقاه سفلا و آرپاتپه، به جنگل رسید.

 مسیر کوه‌پیمایی: مسیرهای پیاده‌روی از دریاچه سوها یا آبشار لاتون نیز به جنگل فندقلو ختم می‌شوند.

 جاذبه‌های طبیعی و تفریحات

 دشت بابونه

یکی از چشمگیرترین جاذبه‌های جنگل فندقلو، دشت‌های بابونه است که در فصل بهار (اردیبهشت تا تیر) سفیدپوش می‌شوند. هر ساله در اواخر خرداد، جشنواره گل‌های بابونه در این منطقه برگزار می‌گردد که گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. علاوه بر بابونه، گل‌های دیگری مانند سوسن چلچراغ، نسترن، پامچال و بنفشه نیز در این دشت‌ها می‌رویند.

 درختان فندق و گونه‌های گیاهی

نام جنگل از درختان فندق گرفته‌شده که به وفور در آن یافت می‌شوند. علاوه بر فندق، گونه‌های گیاهی دیگری مانند بلوط، راش، ممرز، سیب وحشی، تمشک و ازگیل نیز در جنگل وجود دارند. این تنوع گیاهی، زیبایی خاصی به منطقه بخشیده است.

 آبگرم مشه سویی

در فاصله ۸کیلومتری جنگل، آبگرم مشه سویی قرار دارد که در میان جنگل و در ارتفاع ۶۳۰متری واقع شده است. این آبگرم به دلیل خواص درمانی برای کمردرد و پادرد شهرت دارد و مقصدی محبوب برای طبیعت گردان است.

 تفریحات

 تله‌کابین حیران: این تله‌کابین با ۳۰کابین معمولی و ۳کابین VIP، مسافتی به طول ۱۷۵۲متر را پوشش می‌دهد و چشم‌اندازهای بی‌نظیری از جنگل و گردنه حیران ارائه می‌دهد.

 پیست اسکی روی چمن: در ارتفاع ۱۷۰۰متری، پیست اسکی روی چمن وجود دارد که در بهار و تابستان قابل استفاده است.

 زیپلاین و سورتمه: برای علاقه‌مندان به هیجان، این تفریحات در مجموعه تله‌کابین ارائه می‌شوند.

 گونه‌های جانوری

جنگل فندقلو زیستگاه گونه‌های جانوری متنوعی است، از جمله گوزن‌های مارال که در سال ۱۳۸۹در این منطقه رهاسازی شدند و اکنون جمعیت آنها به ۳۰رأس رسیده است. علاوه بر این، حیواناتی مانند خرس قهوه‌ای، سمور، روباه، گرگ و پرندگانی مانند عقاب طلایی و قرقاول نیز در جنگل زندگی می‌کنند.

 بهترین زمان سفر

بهترین زمان برای بازدید از جنگل فندقلو، فصل بهار و تابستان است که هوا مطبوع و دشت‌های بابونه در اوج زیبایی خود قرار دارند. پاییز نیز به دلیل رنگ‌های متنوع درختان، جلوه دیگری به جنگل می‌دهد. زمستان‌های این منطقه سرد و برفی است و برای علاقه‌مندان به اسکی روی برف مناسب است.

 امکانات اقامتی و رفاهی

در نزدیکی جنگل، امکانات اقامتی مانند هتل سبلان اردبیل (۳۵کیلومتر دورتر) و اقامتگاه برمگردی آرامان (۴کیلومتر دورتر) وجود دارد. همچنین امکان کمپینگ و چادر زدن در جنگل فراهم است. در مجموعه تله‌کابین، رستوران و سرویس بهداشتی نیز موجود است.

جنگل فندقلو اردبیل با طبیعت بکر، دشت‌های بابونه و تنوع گیاهی و جانوری، یکی از مقاصد برتر طبیعت‌گردی در ایران است. این جنگل که بخشی از میراث جهانی یونسکو محسوب می‌شود، برای علاقه‌مندان به طبیعت، عکاسی و ورزش‌های هیجانی تجربه‌ای فراموش‌نشدنی فراهم می‌کند. با برنامه‌ریزی مناسب و توجه به شرایط آب‌وهوایی، می‌توان از این بهشت گمشده نهایت لذت را برد.