کالبدشکافی نژادپرستی و چرخه خشونت در «گناهکاران»(منتشر شده در ایرنا و IMDB)
مهدی صالحی
لبخند سبز - فیلم «گناهکاران» ساخته رایان کوگلر کالبدشکافی تیزبینانهای از شبح نژادپرستی، زخمهای تاریخی التیام نیافته و تقلای انسان برای رهایی از زنجیرهای بیرونی و درونی ارائه میدهد.
رایان کوگلر نامی که در سینمای معاصر با نوآوری و جسارت گره خورده بار دیگر در فیلم تازهاش «گناهکاران» (Sinners) مرزهای ژانر را درهم میشکند و تجربهای سینمایی، تفکر برانگیز و عمیقاً تکاندهنده خلق میکند. این اثر که در بازه زمانی تاریخ پرتلاطم جنوب آمریکا روایت میشود با ترکیب خون، موسیقی و راز تماشاگر را تا آخرین قاب در چنگال خود نگه میدارد.
«گناهکاران» در دهه ۱۹۳۰ و در دل میسیسیپی و در عصر تفکیک نژادی جریان دارد. داستان زندگی دو برادر دوقلو اسموک و استَک هر دو با بازی درخشان مایکل بی. جردن را روایت میکند که پس از سالها دوری به زادگاه خود بازگشتهاند تا با تأسیس کلوپ شبانهای به نام «جوک جوینت» رؤیاهایشان را محقق کنند؛ اما ورود رمیک مرموز با بازی فریبنده جک اوکانل و گروه خونآشامهای او، آرامش را به نبردی خونین برای بقا تبدیل میکند.
کوگلر در این اثر مدرسهای از تسلط سینمایی را به نمایش میگذارد. او با خلق فضایی وهمآلود و مملو از تعلیق مخاطب را در دنیای فیلم غرق میکند. نورپردازی اکسپرسیونیستی با سایههای سنگین، جلوههای بصری تأثیرگذار و نماهای طولانی حسابشده به اثر حسی از ترکیب ژانر وحشت و عاشقانه (گوتیک) و در عین حال کاملاً مدرن میبخشد. این ادای دین هوشمندانه به سینمای کلاسیک وحشت همراه با امضای بیکموکاست کارگردانی کوگلر سبکی منحصربهفرد خلق کرده است.
فیلمنامه چندلایه که کوگلر نگارش آن را بر عهده داشته، تاروپود پیچیدهای از مضامین نژادپرستی سیستماتیک، چرخه خشونت، جستوجوی رستگاری و سنگینی بار تاریخ بر هویت فردی را میبافد. پیشبرد داستان با ریتمی حسابشده همزمان که شخصیتها را باورپذیر میکند تماشاگر را با غافلگیریهای مهندسیشده روبرو میسازد. کاربرد نمادها و استعارههای غنی مانند کلوپ به مثابه آرمانشهر و خونآشامها به عنوان استعارهای از استثمار، عمق فلسفی قابل تأملی به اثر بخشیده و آن را به فیلمی تبدیل میکند که پس از تماشا ذهن را رها نمیکند.
مایکل بی. جردن در ایفای نقش دو قلوها با ظریفکاری حیرتانگیز تمایزهای روانشناختی و جسمانی اسموک (رؤیاپرداز و آسیبپذیر) و استک (گانگستر خشن اما در جستوجوی تعلق) را به گونهای ملموس و باورپذیر مجسم میسازد. جک اوکانل در نقش «رمیک» شروری شیطانی و جذابیت مرگبار را به تصویر میکشد، همان اندازه که ترسناک است مجذوبکننده محسوب میشود. «وونمی موساکو» در نقش «آنی» زنی با دانش کهن و شفابخش حضوری آتشین و معنوی دارد که هسته اخلاقی فیلم را تقویت میکند. بازیگران مکمل چون دلروی لیندو در نقش پدری مرموز و هیلی استاینفلد در نقش زنی مرموزتر نیز دقیق و تأثیرگذار ظاهر شدهاند.
دکور و لباس فیلم، سفری بیعیب به دهه ۳۰ میسیسیپی است. توجه وسواسگونه به جزئیات از مبلمان تا کتوشلوارهای ابریشمی و لباسهای شب درخشان، فضاسازی غنی نوستالژیک ایجاد میکند. طراحی داخلی پر زرق و برق «جوک جوینت» با نورپردازی نئونیاش نه فقط لوکیشن که شخصیتی نمادین در دل روایت است. چهرهپردازی خونآشامها نیز ترسیمی نو و بهیادماندنی از موجودات افسانهای ارائه میدهد.
لودویگ گورانسون آهنگ سازی که پیشتر جایزه اسکار را ربوده است، بار دیگر موجودی زنده از صدا خلق کرده. تلفیق بلوز جانسوز، دلتا جاز پرتحرک نیواورلئان و ملودیهای ارکسترال وهمانگیز، ستون فقرات عاطفی فیلم را تشکیل میدهند. موسیقی نه همراه که پیشبرنده داستان است؛ ضربان قلب تعلیق را میتپاند و عمق تراژدی را فریاد میزند. از طرفی دیگر استفاده خلاقانه از سکوت در لحظات کلیدی تأثیر موسیقی را دوچندان میسازد.
کوگلر ثابت میکند که سرگرمی ناب و عمق هنری نه تنها نافی یکدیگر نیستند که میتوانند همافزایی خلق کنند
کوگلر در این فیلم میراث دار هوشمند سینماست. ارجاعاتی به فیلمهای نوآر کلاسیک (حس فضا و تقدیرگرایی) وحشت گوتیک (سایهها و معماری) و حتی وسترنهای اسپاگتی (تقابلهای اخلاقی در حاشیه جامعه) را در فیلم او میتوان دید. هرچند ساختار روایی یادآور «از گرگومیش تا سحر» است؛ لحن تلختر پیچیدهتر و انسانیتر آن را به بیانیهای منحصربهفرد در ادبیات ژانری تبدیل میکند.
فراتر از هیولاها «گناهکاران» کالبدشکافی تیزبینانهای از شبح نژادپرستی، زخمهای تاریخی التیام نیافته و تقلای انسان برای رهایی از زنجیرهای بیرونی و درونی ارائه میدهد. فیلم پرسشهای بنیادین را مطرح میکند: آیا گناهان گذشته قابل بخشش است؟ آیا خشونت چرخهای بیپایان است؟ چگونه میتوان در دل تاریکی امید و انسانیت را حفظ کرد؟ استعاره خونآشامها بهعنوان انگلهای بهرهکش از جامعه سیاه پوستان تفسیری سیاسی و اجتماعی نیرومند به اثر میبخشد.
این فیلم پیروزی نادری در پیوند اعتبار هنری و جذابیت گیشه است که مخاطبان عام را مسحور خود کرده و موفقیت آن اثباتی درخشان بر این اصل است که میتوان با آثاری هوشمند چالشبرانگیز و اصیل هم ذهن را برانگیخت و هم تماشاگر را به سالنها کشاند.
«گناهکاران» اثری جسورانه است که ژانرها را نه ترکیب؛ که دگرگون میکند. این فیلم با روایتی چندلایه، بازیهای فراموش ناشدنی، تصویربرداری نفسگیر، موسیقی ماندگار و ژرفای مضامین انسانی، الگویی نادر از سینمای فکور و در عین حال پرهیجان ارائه میدهد. کوگلر ثابت میکند سرگرمی ناب و عمق هنری نه تنها نافی یکدیگر نیستند که میتوانند همافزایی خلق کنند.
به گزارش ایرنا، گناهکاران (Sinners) یک فیلم ترسناک آمریکایی محصول ۲۰۲۵ به کارگردانی، تهیهکنندگی مشترک و نویسندگی رایان کوگلر است.