جلوه‌های بصری در اوج، روایت در میانه: قوت‌ها و ضعف‌های فرمانروای آب

مهدی صالحی

لبخند سبز - فیلم پویانمایی «فرمانروای آب» به کارگردانی مجید اسماعیلی اثری نسبتاً متفاوت در فضای انیمیشن ایرانی است که با تمرکز بر موضوعات ملی-دینی و دفاعی وارد عرصه شده است. در ادامه، این اثر را از منظر فنی بررسی می‌کنم و نقاط قوت و ضعف آن را مرور می‌نمایم.

از منظر فنی، یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های فیلم، کیفیت جلوه‌های بصری و انیمیشن سه‌بعدی آن است. در گزارش‌ها آمده است که ساخت این انیمیشن با تکنیک «رئال» طراحی شده و نسبت به انیمیشن‌های ایرانی سابق، جهشی در کیفیت بصری داشته است. همچنین کارگردان تأکید کرده است که تیم فنی با نرم‌افزارهای پیشرفته و موشن‌کپچر روی پروژه کار کرده‌انداین امر باعث شده است که اثر از لحاظ بصری برای مخاطب نوجوان و کودک جذاب شناخته شود.

از لحاظ محتوایی نیز، فیلم شجاعت پرداخت به موضوعاتی چون مقاومت، دشمن‌شناسی، اقتدار علمی و دفاعی ایران، و ارزش‌های تمدنی را دارداین موضوع کمتر در انیمیشن ایرانی دیده شده و بنابراین می‌توان آن را به‌عنوان امتیازی برای اثر قلمداد کرد. همچنین، این پویانمایی تلاش کرده است که بیننده نوجوان را مخاطب قرار دهد و معانی عمیق‌تر اجتماعی و فرهنگی را در قالب داستانی ماجراجویانه عرضه کند.

با وجود این نقاط قوت، از منظر فنی چند ضعف قابل‌توجه نیز دیده می‌شود. نخست، اگرچه جلوه‌های بصری مطلوب‌اند، اما سوال درباره انسجام روایت، شخصیت‌پردازی و ساختار قصه به قوت دیده نمی‌شود. در نقدها آمده است که علی‌رغم جذابیت بصری، فیلم در انتقال داستان و فرم دراماتیک ضعف دارد. به‌طور مشخص، داستان گرچه پتانسیل بالایی دارد (گروگان‌گیری، نبرد منطقه‌ای، قهرمان ایرانی) اما در پرداخت نهایی احساس می‌شود که بعضی بخش‌ها کم‌عمق مانده‌اند یا به قدر کافی باز نشده‌اند.

دوم، از لحاظ زمانی و تولید: فیلم از سال ۱۳۹۱ آغاز شده و طی چند سال تولید شده است؛ این مدت طولانی تولید، اگرچه در انیمیشن امری طبیعی است، اما ممکن است منجر به آن شود که برخی تکنیک‌ها یا فرم‌ها به‌روز نباشند یا نمایش نهایی با تأخیر مواجه شود. همچنین برخی گزارش‌ها اشاره کرده‌اند که اگرچه موضوع اثر به روز به نظر می‌آید، اما به هر حال بازتاب دقیق و عمیق از حوزه انیمیشن‌سازی نیست.

سوم، از نظر مخاطب‌شناسی: هرچند مخاطب کودک و نوجوان هدف قرار گرفته است، اما آن‌گونه که گزارش شده، برخی مخاطبان بزرگسال ممکن است عنصر قصه یا شخصیت‌پردازی را به اندازه کافی جذاب نیابنداین امر نشان می‌دهد که فاصله‌ای بین سطح فنی بالا و تجربه دراماتیک کامل وجود دارد.

در مجموع، «فرمانروای آب» یک حرکت مهم برای انیمیشن ایرانی محسوب می‌شود؛ اثری که از حیث بصری موفق بوده و تلاش کرده است معانی فرهنگی، ملی و مذهبی را در قالب سینمای کودک و نوجوان عرضه نماید. اما از نظر فنی، هنوز راه دارد تا به فرمی برسد که علاوه بر جلوه‌های بصری، از نظر روایت، شخصیت‌پردازی و ساختار نیز در سطحی کامل تر ظاهر شود. اگرچه مخاطب نوجوان ممکن است با سرگرمی و جذابیت همراه شود، اما برای مخاطب عام یا منتقدان سینما، شاید این اثر تمام آن ظرفیت را محقق نکرده باشد.